Do yêu cầu chi viện sức người, sức của cho cách mạng miền Nam và giúp bạn, ngày 19 tháng 5 năm 1959, Hồ Chủ tịch quyết định thành lập tuyến vận tải chiến lược. Tuyến vận tải đó sau này lấy tên là đường Hồ Chí Minh.
Lực lượng ban đầu gồm một tiểu đoàn giao liên D 301 với 440 người được thành lập tháng 6 năm 1959 và một tiểu đoàn vận tải đường biển thành lập tháng 9 năm ấy.
Cuối năm 1960, trung đoàn 70 và trung đoàn 71 thành lập có nhiệm vụ vừa vận chuyển, vừa mở đường cho đoàn hành quân Trong giai đoạn đầu, phương thức vận tải là gùi, thồ bằng sức người là chủ yếu. Sau đó, một hệ thống đường ô tô và vận tải cơ giới trên đường Trường Sơn ra đời nhằm đáp ứng kịp thời và có hiệu quả sự phát triển như vũ bão của cách mạng miền Nam vào những năm 1960.
Đường Hồ Chí Minh khởi đầu từ huyện Tân Kỳ (Nghệ An) vắt qua núi rừng Trường Sơn hùng vĩ, chạy suốt đến Chơn Thành, dài 16 ngàn cây số, gồm 5 hệ thống đường trục dọc, 21 đường trục ngang, một tuyến đường kín cho xe chạy ban ngày dài 3.100 cây số, một hệ thống đường sông gần 500 cây số và hệ thống đường ống dài 3.000 cây số từ miền Bắc vào tận Lộc Ninh.
Điều thật đáng nói là, ở Trường Sơn bình quân cứ 200 mét có một dốc cao, cứ 15 mét có một đèo cao, 200 mét có một dòng sông nhỏ, 2 km có một con suối lớn và cứ 20 km có một dòng sông nhỏ chảy xiết…
Trước những ác liệt về bom đạn của địch và thiên nhiên có quá nhiều hiểm trở, các chiến sĩ của ta đã tạo nên hàng chục ngàn km đường và hệ thống các trạm giao liên dày đặc cho đại quân của ta tiến vào thành phố Hồ Chí Minh.
Bằng chính con đường Hồ Chí Minh, một khối lượng khổng lồ lương thực, thực phẩm, thuốc men, vũ khí, đạn dược… là 1,4 triệu tấn và hàng chục vạn bộ đội được chuyển vào Nam phục vụ chiến trường. Trong Chiến dịch Tổng tiến công mùa xuân năm 1975, bộ đội Trường Sơn đã khắc phục muôn vàn khó khăn, anh dũng bảo đảm giao thông thông suốt, sửa chữa và khôi phục 88 chiếc cầu các loại với chiếu dài 3.416 mét.
96 chuyên viên quân sự cao cấp của Lầu Năm Góc được tập hợp lại để tìm cách phá con đường chiến lược này.
Đế quốc Mỹ đã tập trung các phương tiện kỹ thuật hiện đại nhất để ngăn chặn, huỷ diệt con đường này. Nhưng với quyết tâm sắt đá, “thông đường, thông xe trong mọi tình huống”, “địch đánh, ta cứ đi”, bộ đội Trường Sơn đã dũng cảm rà phá hơn 12 ngàn quả bom từ trường, 83 ngàn quả mìn các loại, đào và đắp hơn 7 triệu m3 đất để lấp hố bom và các đoạn đường sạt lở. Lực lượng binh chủng phòng không trên đường Trường Sơn đã đánh trên 100 ngàn trận, bắn rơi 2.450 máy bay các loại, bắt sống nhiều giặc lái và tiêu diệt hàng ngàn lính ngụy đổ bộ bằng đường không .
Mức độ ác liệt của sự đánh phá của địch là khó mà tưởng tượng nổi và ngày một tăng theo đà thất bại của cuộc chiến tranh trên bộ của chúng.
Ai đã một lần có mặt ở đường Trường Sơn sẽ hiểu rõ sự hy sinh, mất mát và sức chịu đựng vô bờ của một dân tộc ra trận đã trả giá như thế nào cho ngày chiến thắng.
Đường Hồ Chí Minh, con đường của ý chí cách mạng tiến công, con đường của cách mạng bạo lực, con đường của tinh thần độc lập tự chủ và đoàn kết quốc tế, con đường của thắng lợi đánh bại các chiến lược của đế quốc Mỹ qua các giai đoạn chiến tranh.
Đường Hồ Chí Minh, tuyến đường chiến lược duy nhất nối liền tiến tuyến lớn của cuộc kháng chiến chống Mỹ với hậu phương miền Bắc và đại hậu phương rộng lớn là cả phe xã hội chủ nghĩa.
Đường Hồ Chí Minh thể hiện sinh động và rõ nét sức mạnh tổng hợp của cuộc chiến đấu cứu nước của nhân dân ta, kết hợp sức mạnh của tiền tuyến lớn với tiềm lực của hậu phương lớn, sức mạnh đoàn kết của ba nước Đông Dương, sức mạnh của dân tộc và sức mạnh của thời đại.
Đường Hồ Chí Minh là con đường huyền thoại, một công trình lịch sử vĩ đại của quân và dân ta trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước và góp phần làm nghĩa vụ quốc tế cao cả đối với Lào và Campuchia anh em.
Lịch sử ra đời, trưởng thành và chiến thắng của con đường Hồ Chí Minh đã cung cấp cho chúng ta và các thế hệ mai sau những bài học kinh nghiệm quý giá.