Thực hiện nhiệm vụ của Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch giao cho Thư viện Quốc gia Việt Nam (TVQG) triển khai các Dự án xây dựng Tiêu chuẩn quốc gia, vào ngày 27/2/2019 tại thành phố Hồ Chí Minh, Thư viện Quốc gia Việt Nam đã tổ chức Hội nghị chuyên đề lần 2 nhằm tiếp tục trao đổi, thảo luận, tiếp nhận các ý kiến đóng góp của các cơ quan thư viện, thông tin, các chuyên gia thuộc khu vực phía Nam cho Dự thảo lần 2 Tiêu chuẩn quốc gia “Thông tin và tư liệu - Nhận dạng bằng tần số radio (RFID) trong thư viện”.
Dự án được xây dựng trên cơ sở chấp nhận “ISO 28560:2014 Information and documentation - RFID in libraries”. Bộ tiêu chuẩn gồm 03 phần, quy định một mẫu chuẩn dữ liệu và các quy tắc mã hóa cho việc sử dụng các nhãn nhận dạng bằng tần số radio (RFID) cho các tài liệu phù hợp với nhu cầu của tất cả các loại hình thư viện bao gồm: thư viện quốc gia, thư viện công cộng, thư viện đại học, thư viện chuyên ngành và thư viện trường học. Phần 1: Cung cấp các yếu tố dữ liệu và hướng dẫn chung cho quá trình thực hiện – Data elements and general guidelines for implementation; Phần 2: Mã hóa các yếu tố dữ liệu RFID dựa trên các quy tắc từ ISO/IEC 15962 (xây dựng trên cơ sở chấp nhận ISO 28560-2:2014); và Phần 3: Mã hóa độ dài cố định (xây dựng trên cơ sở chấp nhận ISO 28560-3:2014) của Bộ tiêu chuẩn mô tả quá trình mã hóa và lựa chọn tần số, giao tiếp giữa các đầu đọc RFID và hệ thống thư viện (hoặc các ứng dụng khác) được xử lý bằng SIP-2 và NCIP.
Mục tiêu của Dự án là nhằm xây dựng thống nhất cách hiểu, cách áp dụng để ứng dụng cho quá trình mã hoá và chuyển đổi thông tin trên các nhãn nhận dạng tài liệu bằng tần số radio (RFID), để nhận dạng các tài liệu thay cho hệ thống mã vạch (barcode) nhằm bắt kịp yêu cầu, xu thế hoạt động của các thư viện hiện đại đang ngày càng hướng tới người dùng, giúp bạn đọc tiết kiệm thời gian trong việc tra cứu, đăng ký mượn/ trả, qua đó nâng cao chất lượng hoạt động và hiệu quả phục vụ người sử dụng tại các cơ quan thông tin - thư viện; đồng thời giảm nhân công trong việc quản lý, vận hành hệ thống thư viện. Mã hóa thông tin RFID theo mẫu dữ liệu tiêu chuẩn cũng góp phần vào việc hỗ trợ tốt hơn quá trình chia sẻ tài nguyên giữa các thư viện, tăng hiệu quả trong hoạt động quản lý kho tài liệu thư viện.
Tại cuộc họp, bà Kiều Thúy Nga - Giám đốc TVQG, chủ nhiệm Dự án đã giới thiệu tổng quan Dự án, lý do, mục tiêu, tính khả thi, phương pháp thực hiện và các sản phẩm Dự án cần hoàn thành; Công bố danh sách thành viên tham gia Tiểu ban kỹ thuật chuyên ngành và nhóm chuyên gia tư vấn biên soạn Tiêu chuẩn quốc gia “Thông tin và tư liệu: Nhận dạng bằng tần số radio (RFID) trong thư viện”.
Các đại biểu tham dự đã đánh giá cao cách thức triển khai Dự án bài bản, phương thức làm việc khoa học... và các ý kiến tập trung trao đổi về: Việt hóa câu chữ sau khi chuyển ngữ; Cập nhật tài liệu viện dẫn, tài liệu tham khảo sẽ được công bố trong quá trình biên soạn Tiêu chuẩn Việt Nam; Tạo môi trường áp dụng Tiêu chuẩn… Đây là cơ sở để Tiểu ban Kỹ thuật chuyên ngành tiếp tục nghiên cứu, bổ sung, chỉnh sửa và hoàn thiện Dự thảo và Thuyết minh Tiêu chuẩn quốc gia “Thông tin và tư liệu: Nhận dạng bằng tần số radio (RFID) trong thư viện”.Hội nghị đã nhận được nhiều ý kiến trao đổi, thảo luận tích cực của các nhà khoa học, các nhà quản lý, chuyên gia trong lĩnh vực thư viện, thông tin, tiêu chuẩn. Các đại biểu đều thống nhất về sự cần thiết trong việc nghiên cứu, xây dựng Bộ tiêu chuẩn quốc gia về nhận dạng bằng tần số radio (RFID) trong thư viện trong bối cảnh công nghệ thông tin đang không ngừng thay đổi, phát triển vượt bậc và tác động mạnh mẽ đến tất cả các ngành, các lĩnh vực hoạt động, trong đó có cả lĩnh vực thư viện.
Trong đó, các ý kiến phát biểu tại Hội nghị tập trung góp ý một số nội dung cần tiếp tục hoàn thiện như: Thống nhất cách sử dụng một số thuật ngữ trong Tiêu chuẩn, Việt hóa trong việc chuyển ngữ để đảm bảo tính khoa học, rõ ràng, dễ hiểu, dễ sử dụng; Cập nhật, tham khảo nội dung phiên bản mới nhất của ISO 28560-2:2014 Information and documentation - RFID in libraries - Part 2: Encoding of RFID data elements based on rules from ISO/IEC 15962; Đề xuất những tiêu chuẩn quốc gia trong lĩnh vực hoạt động thư viện cần tiếp tục được xây dựng...
Bên cạnh các ý kiến đóng góp, các đại biểu đã trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm thực tế khi áp dụng công nghệ nhận dạng bằng tần số radio (RFID) tại một số thư viện đại học ở Thành phố Hồ Chí Minh, những thuận lợi, khó khăn trong việc triển khai, đầu tư hạ tầng trang thiết bị, đào tạo người sử dụng, quản trị người dùng, quản trị tài nguyên thư viện ở các thư viện Việt Nam hiện nay…
Đây là cơ sở quan trọng để Tiểu ban Kỹ thuật chuyên ngành biên soạn Tiêu chuẩn quốc gia "Thông tin và tư liệu: Nhận dạng bằng tần số radio (RFID) trong thư viện" tiếp tục nghiên cứu, bổ sung, chỉnh sửa và hoàn thiện Dự thảo và Thuyết minh Tiêu chuẩn.Trước đó, Thư viện Quốc gia Việt Nam đã tổ chức Hội nghị góp ý lần thứ Nhất tại Hà Nội. Dự án được thực hiện trong thời gian 2 năm 2018-2019 và dự kiến hoàn thành, công bố vào cuối năm 2019.
_Thanh Vân_
