Khôi phục và phát triển kinh tế - xã hội
Sau ngày Miền Nam hoàn toàn giải phóng, đất nước thống nhất, cùng với cả nước, Đảng bộ và quân dân Đồng Nai bước vào giai đoạn khôi phục, xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội trong hoàn cảnh khó khăn do hậu quả nặng nề của chiến tranh để lại.
Kinh tế chủ yếu là sản xuất nông nghiệp. Sản xuất công nghiệp chưa ổn định, máy móc thiết bị còn lạc hậu, thiếu nguyên liệu và đội ngũ cán bộ kỹ thuật lành nghề; thương mại dịch vụ chưa được mở rộng, chủ yếu tập trung ở khu vực thành thị; mạng lưới y tế, giáo dục, văn hóa nhìn chung còn thiếu thốn,…
Trong bối cảnh đó, lại phải tiếp tục chi viện sức người, sức của cho hai cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc ở biên giới Tây Nam và biên giới phía Bắc. Trong khi công tác quản lý điều hành của Đảng và Nhà nước còn gặp nhiều khó khăn do nóng vội, chủ quan.
Từ thực trạng trên, Đảng bộ tỉnh Đồng Nai các nhiệm kỳ đầu đã bám sát thực tế, đề ra một số mục tiêu, phương hướng cụ thể nhằm đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp toàn diện, từng bước khẩn trương xây dựng Đồng Nai thành tỉnh phát triển công - nông nghiệp giàu mạnh.
Trong một thời gian ngắn, tỉnh Đồng Nai đã khắc phục hậu quả của chiến tranh, khôi phục và phát triển sản xuất, giải quyết được nhu cầu đời sống nhân dân, trước hết là vấn đề lương thực.
Tuy nhiên, do hậu quả nặng nề của chiến tranh để lại và những hạn chế của cơ chế quan liêu bao cấp đã kìm hãm sự phát triển. Xu hướng tăng trưởng của thời kỳ sau thấp hơn so với thời kỳ trước. Cơ cấu kinh tế trên địa bàn tỉnh chuyển dịch chậm. Đến năm 1985, tỷ trọng nông nghiệp chiếm tới 57,5%, trong khi đó tỷ trọng công nghiệp chỉ chiếm có 18,2%.
Bắt đầu đổi mới tư duy
Năm 1986, Đại hội VI diễn ra tại Hà Nội với tinh thần “Nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng sự thật, nói rõ sự thật” quyết định chuyển hướng chiến lược là: ĐỔI MỚI
Bắt đầu từ đây, Đảng bộ và quân dân Đồng Nai bước vào thời kỳ thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, xây dựng và phát triển theo cơ cấu công nghiệp - nông nghiệp - dịch vụ - thương mại; khuyến khích phát triển các thành phần kinh tế; phát huy tính chủ động, sáng tạo của cơ sở; tập trung thực hiện có kết quả 3 chương trình kinh tế lớn do Đảng ta đề ra: Sản xuất hàng lương thực, thực phẩm; sản xuất hàng tiêu dùng và hàng xuất khẩu. Kinh tế Đồng Nai trong thời kỳ này vẫn phát triển và đạt được mức tăng trưởng bình quân là 2,7%/năm.
Có thể nói thời kỳ này đã đánh dấu sự phấn đấu khắc phục khó khăn rất lớn của Đảng bộ và nhân dân Đồng Nai; luôn tin tưởng vào sự nghiệp đổi mới của Đảng, nỗ lực tìm tòi các giải pháp khắc phục khó khăn; quan trọng hơn là Đồng Nai đã cùng cả nước chuyển đổi thành công cơ chế quản lý kinh tế, giải phóng sức sản xuất xã hội. Từng bước hình thành nền kinh tế thị trường, tạo động lực quan trọng thúc đẩy kinh tế không ngừng phát triển, tạo đà cho giai đoạn tiếp theo.
Thành tựu đạt được đạt sau gần 35 năm đổi mới (1986-2020)
Tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế
Năm 2019, Đồng Nai là đơn vị hành chính Việt Nam đông thứ năm về số dân, thứ ba về Tổng sản phẩm trên địa bàn, thứ sáu về bình quân đầu người, đứng thứ 19 về tốc độ tăng trưởng. Với trên 3 triệu dân, Tổng sản phẩm trên địa bàn đạt gần 400.000 tỉ đồng (tương ứng 17.2 tỉ USD), bình quân đầu người đạt 124 triệu đồng (tương ứng với 5.300 USD) gấp 1.7 lần so với năm 2015; tốc độ tăng trưởng đạt trên 9,0%.
Thu ngân sách nhà nước hàng năm đều đạt, vượt dự toán trung ương giao. Cơ cấu lao động dịch chuyển mạnh mẽ từ khu vực nông nghiệp sang các khu vực công nghiệp và dịch vụ. Năm 2005 tỷ trọng công nghiệp - xây dựng chiếm 57%, dịch vụ chiếm 28%, nông, lâm và thủy sản chiếm 15%; Năm 2019 tỷ trọng công nghiệp - xây dựng chiếm 56,7%, dịch vụ chiếm 37,7%, nông, lâm và thủy sản chiếm 5,6%.
Phát triển trên các ngành, lĩnh vực kinh tế
Sản xuất công nghiệp tăng trưởng khá, tỷ trọng các ngành công nghiệp có hàm lượng công nghệ cao, công nghiệp hỗ trợ, công nghiệp sản xuất sản phẩm có giá trị gia tăng cao. Giá trị sản xuất công nghiệp tăng bình quân 15,1%/năm trong đó khu vực Nhà nước tăng 7%, ngoài quốc doanh tăng 15,3%, khu vực đầu tư nước ngoài tăng 16,1%...
Tỷ trọng ngành nông - lâm và thủy sản giảm dần nhưng giá trị sản xuất toàn ngành vẫn tăng trưởng ổn định. Đến nay, tỉnh Đồng Nai là một trong hai tỉnh đầu tiên của cả nước được Thủ tướng Chính phủ quyết định công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM vào năm 2019 và hiện đã có 43 xã đạt tiêu chí xã NTM nâng cao.
Lĩnh vực thương mại dịch vụ luôn được tỉnh chú trọng khuyến khích phát triển. Giai đoạn 2011- 2020, giá trị gia tăng khu vực dịch vụ tăng bình quân 5 năm là 14,5%/năm, tổng mức bán lẻ hàng hóa trên địa bàn tăng 16,6%/năm.
Nhiều công trình dự án giao thông lớn của trung ương, của tỉnh đã và đang được xây dựng: như tuyến cao tốc Tp. Hồ Chí Minh-Long Thành-Dầu Giây, Bến Lức-Long Thành, Dầu Giây-Phan Thiết, Dầu Giây-Đà Lạt; các cầu vượt tại các nút giao thông quan trọng trên địa bàn tỉnh là cửa ngõ ra vào Tp. Biên Hòa, Tp. Hồ Chí Minh, góp phần giải quyết tình trạng ùn tắc giao thông, rút ngắn cự ly vận chuyển, tạo thuận lợi cho kết nối giao thông liên vùng.
Lĩnh vực văn hóa- xã hội
Công tác thông tin tuyên truyền được thực hiện kịp thời, đầy đủ đến toàn thể nhân dân trong tỉnh.
Văn hóa, y tế có bước phát triển, an sinh xã hội cơ bản được bảo đảm, đời sống nhân dân không ngừng được cải thiện; các giá trị truyền thống văn hóa Đồng Nai được giữ gìn và phát huy. Các thiết chế văn hóa được quan tâm đầu tư đúng mức. Phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa được duy trì thường xuyên.
Chất lượng Giáo dục và đào tạo được nâng lên, từng bước đáp ứng yêu cầu đào tạo nhân lực, nâng cao dân trí, bồi dưỡng nhân tài. Dân số trong độ tuổi lao động tăng, tuổi thọ trung bình đạt 74 tuổi; chất lượng dân số được cải thiện nhiều mặt.
Công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân được quan tâm và đạt được nhiều kết quả: mạng lưới y tế từ tỉnh đến cơ sở được củng cố, phát triển; đẩy mạnh công tác phòng, chống dịch bệnh, xử lý, khống chế có hiệu quả nhiều dịch bệnh nguy hiểm, nhất là dịch bệnh COVID-19 trong thời gian qua.
Hoạt động khoa học - công nghệ có chuyển biến tích cực và đang trở thành động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội theo chiều sâu.
Công tác quản lý đất đai được quan tâm, chấn chỉnh, xử lý nghiêm túc. Thực hiện tốt công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành.
Quốc phòng - an ninh được giữ vững, thực hiện có hiệu quả Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Thế trận an ninh nhân dân từng bước được tăng cường.
Lĩnh vực xây dựng Đảng, chính quyền
Công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng được đẩy mạnh, đạt nhiều kết quả quan trọng. Nhiều chủ trương, nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng trên các lĩnh vực được cụ thể hóa, triển khai, quán triệt và tổ chức thực hiện nghiêm túc, đạt nhiều kết quả tích cực.
Việc thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XII) về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với thực hiện các quy định của Đảng về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, góp phần ngăn chặn suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống.
Công tác xây dựng chính quyền có nhiều tiến bộ, hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước được nâng lên; Tổ chức bộ máy các cơ quan Nhà nước từng bước được sắp xếp theo hướng tinh gọn. Công tác cải cách hành chính, nhất là cải cách thủ tục hành chính được đẩy mạnh, ngày càng có chuyển biến tích cực.
Có thể nói, so với vùng đất Biên Hòa – Đồng Nai đã có hơn 320 năm hình thành và phát triển, thì 21 năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước; 45 năm khôi phục và phát triển; gần 35 năm đổi mới tỉnh nhà là khoảng thời gian không dài, nhưng là một chặng đường mà ở đó, vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng bộ tỉnh Đồng Nai có ý nghĩa đặc biệt.
Với những thành tựu đạt được, Đảng bộ Đồng Nai qua từng thời kỳ đã lãnh đạo mọi mặt, tạo ra thế và lực để tỉnh nhà vượt qua những khó khăn, thử thách, đẩy lùi những yếu kém, khuyết điểm để đạt được những thành tựu đáng tự hào về các mặt kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh quốc phòng, xây dựng Đảng...
Trên nền tảng những thành tựu đạt được, thiết nghĩ, mỗi cán bộ, đảng viên và người dân Đồng Nai sẽ tiếp tục hướng tới tương lai bằng tinh thần thi đua lao động, sáng tạo để lại làm nên những con số đầy sức hấp dẫn, thuyết phục… Đó là nền tảng vững chắc để Đồng Nai tự hào và vững bước đi lên.
Đinh Nhài