Để phát huy được vai tròông tác thư viện tỉnh Đồng Nai trong việc định hướng và phát triển văn hoá đọc cho các em học sinh, giúp học sinh hình thành thói quen đọc sách, kỹ năng học tập suốt đời, qua đó phát huy những tiềm năng, năng lực của bản thân, tinh thần xung kích, tình nguyện, khả năng sáng tạo, để các em rèn luyện, cống hiến và trưởng thành. Góp phần tích cực trong việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của địa phương, đất nước.
Tổ chức các hoạt động trong dịp hè là một trong những hoạt động thường niên, không thể thiếu của ngành Thư viện. Đây là sân chơi lành mạnh, bổ ích và thiết thực dành cho các em thanh thiếu niên và nhi đồng trên địa bàn tỉnh Đồng Nai. Thư viện là cầu nối, giúp các em có điều kiện được giao lưu, học hỏi kiến thức, nâng cao tính chủ động, tích cực tham gia vào các hoạt động của nhà trường và xã hội. Hoạt động thư viện cũng là để nâng cao trách nhiệm của gia đình, xã hội trong việc chăm sóc, giáo dục và quản lý các em học sinh trong dịp hè. Góp phần đưa thanh thiếu nhi tránh xa những trò chơi bạo lực, game online, các tệ nạn xã hội…; xây dựng các kỹ năng sống, kỹ năng xã hội cho các em; qua đó, khuyến khích và lan tỏa niềm đam mê đọc sách ở lứa tuổi thanh thiếu niên, nhi đồng, phát triển Văn hóa Đọc trong cộng đồng.
Kế hoạch tổ chức các hoạt động trong dịp hè năm nay được Thư viện tỉnh Đồng Nai xây dựng sớm hơn so với các năm trước, có nhiều nội dung mới; hình thức hoạt động phong phú và đa dạng, các hoạt động tập chung chủ yếu trong tháng 5 và tháng 6 của năm 2023. Điểm mới tại hè năm nay, ngoài kế hoạch duy trì phục vụ bạn đọc hiện có, Thư viện tỉnh Đồng Nai đang chú trọng hướng đến phát triển Văn hóa Đọc cho đối tượng người khuyết tật, người khiến thị, khiếm thính; Bạn đọc ở vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện và hoàn cảnh kinh tế - xã hội khó khăn. Chính vì vậy, khi chuỗi hoạt động hướng ứng Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam 21/4 vừa kết thúc. Bước vào đầu tháng 5/2023, Thư viện tỉnh bắt tay vào xây dựng kế hoạch phát triển Văn hóa Đọc hè năm 2023.
Để có nguồn tài liệu/thông tin phong phú, đa dạng, không chỉ đủ để phục vụ tại thư viện, mà còn phục vụ lưu động và luân chuyển cho các thư viện tuyến cơ sở. Căn cứ trên kế hoạch đã được phê duyệt, Thư viện tỉnh Đồng Nai tiến hành sưu tầm, chọn lọc và lập danh mục bổ sung sách mới xuất bản, từng thể loại sách phù hợp với nhu cầu bạn đọc của thư viện. Bên cạnh danh mục đặt mua sách cho bạn đọc người lớn, Thư viện coi trọng các danh mục bổ sung sách thiếu nhi; danh mục sách nói, sách chữ nổi (Braille Book) cho người khiếm thị và danh mục sách giáo dục lý tưởng sống, rèn luyện nhân cách cho bạn đọc trong trại giam.
Không chỉ riêng hoạt động phục vụ bạn đọc, Thư viện đã tham mưu cho Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp cùng Sở Giáo dục và Đào tạo Đồng Nai xây dựng kế hoạch, phát động cuộc thi “Đại sứ văn hóa đọc” năm 2023, đối tượng tham gia là học sinh phổ thông ở 3 cấp: cấp 1, 2 và 3 trên địa bàn tỉnh Đồng Nai. Xây dựng kế hoạch tổ chức “Hội thi Vẽ tranh và Kể chuyện theo sách tỉnh Đồng Nai” năm 2023 cho học sinh khối cấp 1 và 2. Cùng với kế hoạch tổ chức Hội thi, thư viện tỉnh còn phát động các thư viện huyện, thành phố tổ chức các hoạt động phát triển văn hóa đọc trong dịp hè trên các địa bàn dân cư. Hướng dẫn tổ chức “Hội thi Vẽ tranh và Kể chuyện theo sách” vòng sơ tuyển cấp huyện, thành phố để dự thi cấp tỉnh, dự kiến vào cuối tháng 6/2023. Kết quả của Hội thi cấp tỉnh sẽ được lựa chọn tham dự “Liên hoan Thiếu nhi kể chuyện theo sách” khu vực Liên hiệp các thư viện Miền Đông Nam bộ và Cực Nam Trung bộ, dự kiến tổ chức vào tháng 7/2023. Hội thi vẽ tranh và kể chuyện kết hợp theo chủ đề sẽ được tổ chức theo hình thức mới mẻ, sáng tạo, khuyến khích ứng dụng công nghệ thông tin; các hoạt động mang tính cộng đồng, tạo khí thế vui tươi, sôi nổi chào mừng các ngày lễ lớn năm 2023 của địa phương và đất nước.
Chủ đề kể chuyện năm 2023: “Sách thắp sáng ước mơ tuổi thơ”, Nội dung chính kể những câu chuyện về các chủ đề: Kỹ năng sống, giáo dục tình yêu quê hương đất nước, biển đảo và bảo vệ chủ quyền biển đảo của đất nước; Gương người tốt việc tốt trong lao động, học tập của thiếu niên Việt Nam; Sự kính trọng, lễ phép với ông bà, cha mẹ, thầy cô; Các câu chuyện cổ tích, dân gian, thần thoại... thông qua câu chuyện kể được các em thiếu nhi lấy ra từ quá trình đọc sách, góp phần làm chuyển biến về nhận thức, trách nhiệm của thế hệ trẻ và giáo dục nhân cách, lý tưởng sống và tình yêu quê hương, đất nước, đặc biệt là tích cực học tập và làm theo tấm gương tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.
Chủ đề vẽ tranh: “Thiếu nhi Đồng Nai làm nghìn việc tốt”, Kỷ niệm 60 năm (1963-2023) Trung ương Đoàn phát động phong trào “Nghìn việc tốt”. Nội dung chính để các em thể hiện tác phẩm thi vẽ của mình là: Ca ngợi những việc làm tốt, những tấm gương thiếu nhi tiêu biểu trong học tập, rèn luyện làm theo 5 điều Bác Hồ dạy; Phản ánh được tinh thần đoàn kết, chăm ngoan, phấn đấu vươn lên trong học tập, rèn luyện, sinh hoạt và trong cuộc sống hàng ngày; Tích cực tham gia các hoạt động về biển đảo và bảo vệ chủ quyền biển đảo Việt Nam, góp sức xây dựng đất nước Việt Nam hùng cường và thân thiện.
Để thu hút, tạo hình ảnh và cảnh quan đẹp, Thư viện đã tổ chức dọn vệ sinh trong và ngoài khuôn viên thư viện; tại các phòng phục vụ, phòng thiếu nhi, tra cứu, địa chí,… sắp xếp bàn ghế, giá kệ, tài liệu, bày trí không gian thoáng mát, tiện ích và thân thiện, đón tiếp bạn đọc đến thư viện trong dịp hè. Hướng dẫn thư viện các huyện, thành phố chuẩn bị tài liệu, tổ chức tốt công tác luân chuyển, công tác phục vụ; tạo điều kiện cho mọi người dân và các em thanh thiếu niên, nhi đồng được tiếp cận trực tiếp với sách báo. Ưu tiên phục vụ bạn đọc ở các vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng.
Để định hướng đọc cho các em học sinh phổ thông, đồng thời cung cấp kịp thời thông tin những cuốn sách hay, bổ ích và phù hợp với từng lứa tuổi; hỗ trợ kiến thức trong học tập, rèn luyện kỹ năng sống,… Thư viện đã biên soạn và phát hành “Thư mục giới thiệu sách hè năm 2023” trong tháng 5/2023, phát hành ở ba hình thức: In, đóng thành tập để phục vụ cho bạn đọc tra cứu tài liệu tại thư viện. Gắn mã QR cho Thư mục. Chuyển thành video clip đăng trên trang thông tin điện tử của thư viện để bạn đọc có thể truy cập, tra tìm tài liệu từ xa. Thư mục đã được phát hành với số lượng 60 bài và hình ảnh giới thiệu sách. Tổ chức công tác thông tin, tuyên truyền các hoạt động về sách và văn hóa đọc, kết hợp làm các video clip giới thiệu sách hay, sách nói trên trang Web thư viện, trên facebook, yotube, mở chương trình “Văn hóa Đọc” phát sóng trên Đài phát thanh và Truyền hình Đồng Nai,… để tạo ra các sản phẩm, dịch vụ thư viện phục vụ bạn đọc, có thể cập nhật thông tin/tri thức ở mọi lúc, mọi nơi.
Cùng với các hoạt động văn hóa đọc tại thư viện. Thư viện tỉnh Đồng Nai còn tổ chức phục vụ lưu động kết hợp tặng sách cho các điểm trường học ở vùng sâu, vùng xa như trường tiểu học Hoàng Văn Thụ của huyện Thống Nhất; trường Tiểu học Phú Lý của huyện Vĩnh Cửu và trường tiểu học Hòa Bình, tiểu học Lê Văn Tám thành phố Long Khánh, mỗi điểm trường phục vụ từ một đến hai ngày. Đặc biệt ngày 19/5, kỷ niệm 133 năm ngày sinh nhật Bác, Thư viện tổ chức chuyến xe tri thức phục vụ lưu động tại Trung tâm nuôi dạy trẻ khuyết tật Đồng Nai, đã thu hút 150 em của trung tâm tham ra đọc và trải nghiệm theo sách, trong đó có 100 bản sách Braille - minh họa nổi phục vụ cho các em khiếm thị. Kết thúc buổi phục vụ lưu động, không chỉ có các em, mà tất cả cán bộ, các thầy cô của Trung tâm đều phấn khởi, hân hoan đón nhận nguồn tri thức đến từ chuyến xe lưu động và không quên gửi những lời cảm ơn, động viện các cán bộ thư viện.
Tiếp nối các kế hoạch hoạt động hè năm 2023, bước vào năm học mới, Thư viện tỉnh sẽ tiếp tục tăng cường công tác phục vụ lưu động, tổ chức các đợt luân chuyển sách cho hệ thống thư viện các trường học trên địa bàn tỉnh; liên hệ thêm một số thư viện trường học mới và đặc biệt phối hợp mở rộng thêm nhiều địa điểm phục vụ các trường ở vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện và hoàn cảnh khó khăn. Tổ chức phục vụ sách cho các bạn đọc trong trại giam và nhiều hoạt động thư viện khác để ngày càng đáp ứng kịp thời nhu cầu, hứng thú của mọi lứa tuổi bạn đọc.
Tất cả các hoạt động của Thư viện tỉnh Đồng Nai trong dịp hè năm 2023 và tiếp theo, đều hướng tới mục đích duy nhất và cuối cùng: Thư viện là cầu nối, gắn kết Sách với Bạn đọc, đưa sách đến gần bạn đọc hơn, cùng nhau thắp sáng và thổi bùng lên ngọn lửa tri thức, để lan tỏa niềm đam mê đọc sách, xây dựng Văn hóa Đọc trong cộng đồng./.
H. Hồng