Thư viện là một trong những thiết chế văn hóa của cộng đồng, cung cấp thông tin, tài liệu giúp bạn đọc trau dồi kiến thức, trao đổi thông tin và giải trí sau những giờ làm việc, học tập, nghiên cứu mệt mỏi. Để đáp ứng tốt nhất nhu cầu của bạn đọc hiện nay, ngoài phần làm tốt về công tác chuyên môn nghiệp vụ như: bổ sung nhiều sách có giá trị, xử lý nhanh chóng, chính xác, phục vụ hiệu quả, luân chuyển tận nơi; thư viện tỉnh Đồng Nai còn làm tốt công tác thông tin, tuyên truyền và xây dựng nguồn tài nguyên thông tin hiệu quả để phục vụ tối ưu nhu cầu của bạn đọc từ xa. Có thể nói, hoạt động thư viện và phát triển văn hóa đọc của hệ thống thư viện công cộng ở tỉnh Đồng Nai đã lan tỏa xuống từng huyện, xã, thôn, xóm và mang lại nhiều hiệu quả tích cực, cụ thể như sau:
Công tác bổ sung – xử lý nghiệp vụ:
Trong năm qua, thư viện tỉnh đã bổ sung 14.331 bản sách mới với hơn 3.760 tên sách; 420 loại báo, tạp chí và nhận 2.165 bản sách tặng; nâng tổng số sách hiện có trong thư viện là 411.179 bản sách. Ngoài ra, thư viện tỉnh còn nhận 7.090 bản sách từ Chương trình mục tiêu của tỉnh phân bổ cho các thư viện huyện, thành phố và các thư viện, tủ sách xã phường, các điểm bưu điện văn hóa xã trong toàn tỉnh. Đặc biệt, Thư viện tỉnh nhận năm Tủ sách dành cho trẻ em với 2.321 bản sách do Công ty Tài chính Shinhan Việt Nam trao tặng, trong chương trình “Tủ sách của những ước mơ”.
Sau khi nhận sách, thư viện sẽ xử lý kỹ thuật như: đóng dấu, phân loại, chia sách đến các phòng, đóng kí hiệu phân loại, nhập cơ sở dữ liệu, định từ khóa, định chủ đề, phân phối, dán nhãn, giao sách xuống các phòng để phục vụ bạn đọc với số lượng là gần 16.500 bản sách. Ngoài công việc xử lý sách mới ra, phòng nghiệp vụ còn hiệu đính 2.000 biểu ghi trong cơ sở dữ liệu; chỉnh sửa 120 bản sách có nhãn, mã vạch mờ các phòng; biên mục cơ sở dữ liệu 100 tên báo tạp chí; tu bổ 1.800 đĩa CD, VCD, DVD.
Công tác truyền thông vận động
Thư viện nhận và trao đổi báo xuân 2020 với các tỉnh thành trong cả nước và khai mạc Phòng đọc báo Xuân tại Thư viện tỉnh từ ngày 21/01/2020 đến hết ngày 29/01/2020, với hơn 250 tên sách, báo, tạp chí xuân. Trưng bày triển lãm hình ảnh về: Đại hội Đảng bộ tỉnh Đồng Nai; Chân dung các vị Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam; 130 năm ngày sinh nhật Bác; Ngày sách Việt Nam với số lượng 291 ảnh,...v.v
Trưng bày sách, báo, xếp sách nghệ thuật tuyên truyền các ngày lễ, kỷ niệm trong năm qua 22 chuyên đề như: kỷ niệm 90 năm ngày thành lập Đảng 3/2; Đại hội Đảng các cấp; Chủ tịch Hồ Chí Minh sống mãi trong lòng dân tôc Việt Nam; Lịch sử - Văn hóa Đồng Nai; Tủ sách Pháp luật; Kỷ niệm 45 năm ngày Giải phóng miền Nam 30/4;...v.v. Tuyên truyền, phổ biến sách, báo, tạp chí và tin bài viết trên web về phòng chống bệnh viêm đường hô hấp cấp virus Corona với chuyên đề “Nâng cao sức đề kháng chống virus Covid-19” với số lượng 2.855 bản sách và 180 tin bài.
Thực hiện các clip gửi Vụ Thư viện Tuyên truyền, giới thiệu trên Trang thông tin điện tử của Vụ Thư viện Cùng bạn đọc sách – Truyền cảm hứng, kết nối và lan tỏa tri thức với mong muốn giúp mọi người có những giờ phút ở nhà ý nghĩa, vừa có thể thư giãn, giải trí, lại vừa có thể nâng cao vốn hiểu biết thông qua việc đọc sách. Đồng thời để tuyên truyền, giới thiệu nguồn tài nguyên thông tin phong phú, đa dạng của thư viện tới đông đảo bạn đọc trong và ngoài tỉnh, từ đó lan tỏa niềm đam mê đọc sách trong giới trẻ, nhất là các em thiếu niên, nhi đồng.
Bên cạnh đó, thư viện giới thiệu sách mới và sách chuyên đề về “kỷ niệm 90 năm Đảng Cộng sản Việt Nam”; Sưu tầm 70 tin địa chí, biên tập, phát hành Thư mục sách thiếu nhi, Thư mục 30/4 và Thư mục sách chuyên đề “Lịch sử Đảng bộ các cấp trên địa bàn tỉnh Đồng Nai”. Đặc Biệt là biên soạn thư mục “Kỷ niệm 10 năm Hội thi Tìm hiểu Giá trị Văn hóa – Lịch sử Đồng Nai”.
Công tác phục vụ bạn đọc
Công tác phục vụ bạn đọc luôn được thư viện tỉnh chú trọng. Để thu hút bạn đọc, ngoài phục vụ tại chỗ thư viện tập trung tổ chức luân chuyển, phục vụ lưu động, thường xuyên đến các trường học, thư viện cơ sở. Tuy nhiên, do tình hình dịch bệnh Covid – 19 công tác phục vụ bạn đọc tại chỗ và lưu động trong năm qua đã bị ảnh hưởng nhiều. Trong năm qua, thư viện tỉnh đã cấp thẻ 15.010 thẻ (Trong đó: cấp 528 thẻ tại Thư viện; ngoài Thư viện cấp 14.482 thẻ). Thư viện phục vụ 320.530 lượt độc giả (Trong đó: tại Thư viện là 12.300 lượt; ngoài Thư viện là 287.730 lượt; truy cập mạng là 20.500); có 1.000.056 lượt sách báo lưu hành (Trong đó: tại Thư viện là 57.569 lượt; ngoài Thư viện là 942.487 lượt).
Trong năm 2020, Phòng phục vụ đã mở thêm năm điểm phục vụ lưu động mới, nâng tổng số điểm phục vụ sách lên 29 điểm. Phục vụ luân chuyển 107 trạm sách, 50 đợt luân chuyển với số lượng sách trung bình mỗi điểm từ 500 - 2.000 bản sách mỗi đợt. Như vậy, trong năm 2020, thư viện luân chuyển 25.000 bản sách đến các trạm sách cơ sở.
Công tác ứng dụng công nghệ thông tin
Ứng dụng công nghệ thông tin đóng vai trò quan trọng trong sự nghiệp phát triển của đất nước. Nắm bắt được điều này, thư viện tỉnh Đồng Nai luôn tích cực trang bị máy móc, trang thiết bị và hệ thống cơ sở dữ liệu hiện đại, đáp ứng tốt nhu cầu của cán bộ thư viện và bạn đọc. Việc ứng dụng công nghệ thông tin, mà điển hình là sử dụng công nghệ 4.0 đã giúp thư viện phát triển bền vững hơn. Công việc hàng ngày của cán bộ phòng tin học là kiểm tra server định kỳ; cài đặt máy tính các phòng và các thiết bị chuyên dùng (máy in, máy scan..); Sao lưu dự phòng CSDL thư viện Tỉnh và các huyện. Hướng dẫn bạn đọc truy cập phòng đa phương tiện, tìm kiếm tài liệu kho tài liệu điện tử. xây dựng CSDL thư mục trực tuyến, chỉnh sửa lại trang chủ website. Xử lý sắp xếp kho đĩa phục vụ bạn đọc với số lượng 1.890 đĩa các loại.
Kết quả thực hiện các chỉ tiêu về phát triển văn hóa đọc
Thực hiện Quyết định 329/QĐ-TTg của Thủ tướng chính phủ, Thư viện tỉnh đã triển khai kế hoạch phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng từ thư viện tỉnh đến các thư viện cơ sở. Hàng năm, Thư viện xây dựng kế hoạch tổ chức triển khai thực hiện các chỉ tiêu của Đề án, tổ chức hiệu quả các hoạt động thông tin tuyên truyền, phục vụ bạn đọc, luân chuyển sách về cơ sở. Đồng thời, Tham mưu Sở Văn hóa Thể thể thao du lịch Tổ chức hội thi “Đại sứ văn hóa đọc” do Vụ Thư viện phát động. Hoàn thành chấm bài vòng sơ khảo, tổ chức thành công lễ Tổng kết khen thưởng cho tập thể, cá nhân đạt kết quả cao trong hội thi, đồng thời chọn bài đạt kết quả cao tham gia hội thi “Đại sứ Văn hóa đọc” năm 2020 vòng chung khảo. Kết quả tỉnh Đồng Nai đạt 01 giải Nhì và 03 giải Khuyến khích.
Hoạt động Thư viện cấp huyện, cấp xã
Hệ thống thư viện cấp huyện, cấp xã trong năm qua duy trì tốt hoạt động phục vụ tại chỗ và thực hiện công tác luân chuyển sách về các tủ sách cơ sở trên địa bàn. Công tác bổ sung vốn tài liệu đảm bảo hoàn thành chỉ tiêu được giao. Công tác tuyên truyền, trưng bày, triển lãm, phục vụ bạn đọc được các thư viện huyện, thành phố thực hiện thường xuyên. Một số thư viện huyện có những hoạt động nổi bậc như:
Nhiều thư viện huyện đã sáng tạo trong phục vụ bạn đọc, tổ chức câu lạc bộ Bạn đọc của Thư viện với các nội dung như thảo luận, trao đổi các tác phẩm văn học, các đề tài xã hội, các chủ đề gắn với kỷ niệm các ngày lễ của đất nước,… ; tổ chức trưng bày sách, hình ảnh; Tuyên truyền sách về xây dựng nông thôn mới,... ; Tổ chức Ngày hội đọc sách, đã thu hút đông đảo bạn đọc tham gia.
Với những cống hiến không ngừng của tập thể cán bộ thư viện tỉnh Đồng Nai đã góp phần làm cho hoạt động thư viện của tỉnh nhà ngày càng phát triển bền vững, hoàn thành mục tiêu đã đề ra, đưa tri thức văn hóa đến những vùng sâu, vùng xa trong địa bàn tỉnh Đồng Nai. Mục tiêu hướng đến trong tương lai của thư viện là tiếp tục đáp ứng tốt nhất nhu cầu tra cứu tài liệu, thông tin tại thư viện và tại nhà. Đào tạo đội ngũ cán bộ thư viện giỏi về chuyên môn nghiệp vụ, vững vàng về phẩm chất chính trị, đạo đưc để phục vụ nhân dân tốt hơn.
Đào Thanh