Tổng kho Liên hợp Long Bình là một kho dự trữ vũ khí lớn nằm ở Biên Hòa, Đồng Nai, được Mỹ xây dựng từ giữa năm 1965. Tổng kho Long Bình có diện tích khoảng 24 km2, nằm cách Sài Gòn khoảng 20 km về phía Đông, cách thành phố Biên Hoà khoảng 7 km.
Tổng kho Liên hợp Long Bình là nơi đặt Bộ tư lệnh dã chiến II và Bộ tư lệnh Hậu cần số 1 của Mỹ, nơi đây cũng là kho bom, đạn lớn của Mỹ ở miền Nam Việt Nam được xây dựng từ giữa năm 1965. Địch tổ chức phòng thủ tổng kho Long Bình rất chặt chẽ, ngoài lực lượng Mỹ và quân đội Sài Gòn có 2 ngàn lính đồn trú thường xuyên, còn có từ 7/12 lớp rào kết hợp gài mìn bao bọc xung quanh, bên trong có nhiều tuyến hào nối các lô cốt, đường đi, lối lại ngang dọc, hai bên đường đều rải hàng rào kẽm gai. Hai khu quan trọng trong Tổng kho là kho đồi 50 và 53 có 18 dãy nhà kho với khoảng 200 gian chi làm 3 khu. Trong đó mỗi khu có 6 dãy, mỗi dãy cách nhau 60 mét. Nhà kho được thiết kế, xây dựng theo hình khối chữ nhật (30m x 25m x 5,5m), có cửa bằng thép, khóa sắt, xung quanh có những ụ đất dày 4 đến 5m. Đây là hai kho chứa vũ khí chủ yếu là bom, đạn pháo và nhiên liệu…
Cách đây tròn 50 năm, đúng ngày 28 tháng 10 năm 1966, nơi đây đã từng diễn ra cuộc đụng độ giữa bộ đội đặc công tỉnh Biên Hòa (mật danh U1) và quân đội của Mỹ ở miền Nam Việt Nam.
Năm 1965, Thường vụ Trung ương Cục, Bộ Tư lệnh Miền quyết định thành lập tỉnh Biên Hòa U1 và giao nhiệm vụ đánh hậu cứ Sân bay Biên Hòa, Tổng kho liên hợp Long Bình, đồng thời tổ chức đánh bình định nông thôn tạo thế đứng chân cho lực lượng vũ trang đánh vào thành thị, hậu cứ địch.
Trận đánh vào Tổng kho Long Bình ở cao điểm 50-53 được chốt 2, đặc công U1 chuẩn bị điều nghiên khá công phu. Trong điều kiện trang bị của ta lúc ấy còn khá thiếu thốn, nếu đánh bằng cách đặt trái nổ và rải dây điện từ ngoài vào trong để kích nổ là không thích hợp, vì lúc ấy ở Tổng kho Long Bình đang có 2 lữ đoàn công binh túc trực xây dựng công trình, kho tàng và khá đông lực lượng bảo vệ kho ngày đêm tuần tra, canh gác có mang theo chó bẹcgiê. Trước tình hình đó, muốn vào được bên trong kho, phải vượt qua được hàng rào kẽm gai bùng nhùng 2 lớp. Dưới chân rào có chôn mìn cóc M16E3. Dọc theo hàng rào, cứ 50 mét địch bố trí một bóng đèn cao áp chiếu sáng. Ngoài ra, ở phía bên trong khu kho, địch còn trang bị ống nhòm hồng ngoại tuyến và dây thu tiếng động. Lực lượng bảo vệ ngoài cùng do quân Mỹ đảm nhiệm, chúng tổ chức thành nhiều phân đội canh gác từ gần đến xa. Với cách bố trí này, địch cho rằng Tổng kho Long Bình là bất khả xâm phạm. Nhưng bằng tinh thần tự lực tự cường, quyết tâm đánh Mỹ, anh em trong tổ đặc công đã tự mày mò chế tạo vũ khí và chuẩn bị cho trận đánh một cách kỹ càng.
Từ ngày 16 đến 25-10-1966, tổ đặc công tổ chức họp đơn vị, thông qua quyết tâm chiến đấu và giao nhiệm vụ cụ thể cho từng đồng chí, từng cụm chiến đấu. Cấp trên chưa có thuốc nổ phục vụ trận đánh, tổ đặc công đã tổ chức lực lượng đi thu nhặt bom đạn lép của địch về cưa lấy thuốc để tự tạo trái nổ. Đồng thời mày mò, cải tiến chiếc đồng hồ đeo tay thành đồng hồ hẹn giờ để phục vụ trận đánh. Việc cải tiến chiếc đồng hồ hẹn giờ là việc làm hết sức mới lạ đối với anh em. Ai cũng lo lắng vì sợ không thành công. Thế nhưng sau nhiều ngày nghiên cứu, thực tập, thao tác, đặt thuốc nổ dưới lòng suối sâu để thử nghiệm hiệu quả của chiếc đồng hồ hẹn giờ đã được cải tiến, công việc đã diễn ra như ý.
Chiều ngày 28-10-1966, đội U1 tổ chức hành quân đến trạm giao liên Y4 (khu vực suối đá) để chuẩn bị đánh trận đầu vào Tổng kho Long Bình, lúc ấy tổ gồm có 6 người: Nguyễn Tấn Vàng, mũi trưởng và là người trực tiếp đặt trái nổ vào mục tiêu; Nguyễn Văn Tư (Tư Già), mũi phó; Bùi Văn Hòa, trinh sát dẫn đường; Trịnh Văn Thoàn, Phạm Văn Hóa và Nguyễn Văn Rô là tổ viên, cùng với số vũ khí trang bị là 4 khối thuốc nổ, mỗi khối 10kg, 2 khẩu AK và 6 trái lựu đạn. Vừa hành quân, vừa bám địch đến đích vào lúc 10 giờ sáng ngày 27-10, cách mục tiêu cao điểm 50 khoảng 2km theo đường chim bay.
16 giờ ngày 28-10-1966, đội U1 tiếp cận mục tiêu khoảng 50m. Bùi Văn Hòa (người có gần nửa năm trời ra, vào Tổng kho Long Bình để trinh sát, điều nghiên, vẽ sơ đồ phục vụ cho trận đánh) đi trước có nhiệm vụ trinh sát, dẫn đường. Anh Hòa đã khéo léo luồn qua các hàng rào, chốt kiểm soát để đưa đơn vị tiếp cận mục tiêu an toàn.
Đến 17 giờ 30 cùng ngày, cả tổ đánh đã đột nhập vào trong kho, triển khai xong đội hình chiến đấu và hồi hộp chờ đợi từng giây phút đi qua. Khi trời vừa sập tối, lợi dụng lúc quân địch thiếu cảnh giác, đồng chí Nguyễn Tấn Vàng (nguyên chốt trưởng chốt 2, đặc công U1, người trực tiếp chỉ huy trận đánh và cũng là người trực tiếp đặt trái nổ vào kho 50- 53) ra lệnh cho đồng đội hành động. Ôm lấy khối thuốc nổ, đồng chí Hòa đưa, đồng chí Vàng câu nối từng sợi dây điện vào các kíp nổ. Thấy phương án trận đánh diễn ra đúng theo kế hoạch, đồng chí Vàng nhanh chóng thực hiện đánh theo cách “bỏ 2 kho đánh 1 kho”. Khi đặt trái đến kho thứ 2 thì có một chốt lớn của địch ở phía đông, cách tổ đánh khoảng 60m, đã bắn đạn dữ dội, đồng chí Nguyễn Tấn Vàng vẫn bình tĩnh đặt đến trái nổ thứ 4 và ra lệnh cho đồng đội luồn dưới tầm đạn địch rút ra cửa mở an toàn. Sau gần 3 giờ đồng hồ, vào lúc 20 giờ ngày 28/10/1966 trận đánh đã thành công.
Kết quả, trong trận đánh này đặc công U1 Biên Hòa đã phá hủy khoảng 250 tấn bom, đạn các loại, diệt 250 tên lính Mỹ cùng nhiều kho tàng phương tiện chiến tranh. Trận đánh của đặc công U1 và quân dân Biên Hòa đã giáng một đòn choáng váng vào quân xâm lược Mỹ, sau đó địch phải bỏ dở 3 cuộc càn quét lớn vì đã mất một số vũ khí, đạn phục vụ cho các trận càn.
Ngay sau trận đánh, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi điện khen ngợi tổ đặc công U1 và quân dân Biên Hòa đã quyết tâm đánh Mỹ và giành được thắng lợi. Cùng đó, trên báo Nhân dân (số ra ngày 29/10/1966) cũng đã có bài viết ca ngợi chiến thắng Long Bình là trận “chiến táo bạo, tài tình, đánh thủng dạ dày của Mỹ” đã được đồng bào cả nước đón đọc và hoan hô.
Trận đánh vào Tổng kho Long Bình thắng lợi đã thể hiện tinh thần chiến đấu quả cảm, anh dũng của tổ đặc công U1 Biên Hòa. Dù trong hoàn cảnh vô cùng khó khăn thiếu thốn đủ bề, nhưng với lòng yêu nước, gan dạ, giữ vững lập trường, lý tưởng cách mạng tổ đặc công đã vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, sáng tạo, mưu trí, thực hiện thành công kế hoạch Đảng giao phó, hoàn thành nhiệm vụ của người chiến sĩ cộng sản, đánh thắng kẻ thù, đập tan âm mưu xâm lược, làm cho kẻ thù phải khiếp vía kinh hồn.
Nhân kỷ niệm 50 năm ngày chiến thắng Tổng kho Long Bình (28/10/1966 – 28/10/2016), xin được tri ân sâu sắc đến những anh hùng của Tổ đặc công U1 Biên Hòa, các anh đã sống và chiến đấu xứng đáng với niềm tin yêu của Đảng, của nhân dân. Dân tộc này mãi ghi nhớ chiến công của các anh, và nguyện sống theo tinh thần lý tưởng cách mạng của các anh.
Đinh Nhài