Nhắc đến tác giả viết sách cho thiếu nhi của nền văn học Việt Nam chúng ta nghĩ ngay tới những cái tên quen thuộc như Tô Hoài, Trần Đăng Khoa, Nguyễn Nhật Ánh…Nhưng có lẽ mọi người sẽ phải bất ngờ trước cuốn Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ của nhà văn Nguyễn Ngọc Thuần.
Nguyễn Ngọc Thuần trước tiên với tư cách là một họa sĩ, sau trở thành một nhà văn được mọi người yêu mến và ca ngợi trên văn đàn. Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ là một trong những tác phẩm thành công nhất của nhà văn này. Cuốn sách có độ dài 192 trang đã được tái bản rất nhiều lần và in trên nhiều thứ tiếng như bản tiếng Anh với tựa “ open the window, eyes closed”, bản tiếng Thụy Điển có tựa : “Blunda och öppna ditt fönster” được trao giải Peter Pan năm 2008 và bản tiếng Thái Lan in năm 2015.
Tác phẩm xoay quanh cuộc sống đời thường của cậu bé Dũng mới lên 10 với những thắc mắc ngô nghê của trẻ nhỏ, những trò chơi tinh nghịch có khi là khờ dại với đám bạn cùng lớp, đôi lúc lại trầm xuống sâu lắng như một ông cụ non.
Khi đọc Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ trẻ nhỏ hay người lớn chúng ta cũng sẽ bị thu hút và hồi hộp dõi theo từng chi tiết nhỏ của câu chuyện. Vì mỗi trang sách lại chứa đựng một bí mật và bài học vô cùng ý nghĩa dành cho mỗi người trong cuộc sống này. Bài học về sự quan tâm, yêu thương chia sẻ với người khác và tự tin vào chính mình.
Dù bạn có thiếu một ngón tay, cái mũi bạn có xấu xí, đôi mắt bạn có xếch hay gì đi chăng nữa thì đó cũng là một nét riêng của bản thân, đừng tự ti mà đánh mất nhiều điều vui vẻ, hấp dẫn mà cuộc sống này ban tặng.
Dũng để ý tới từng bạn trong lớp, tới sự thay đổi từ đôi guốc của cô giáo Hà, sự buồn bã của cô Hồng, sự mệt mỏi của chú Hùng, sự hiền lành của bà ma xơ hay cái bí mật của thằng cháu ông ăn mày… Sự nhìn nhận ngây ngô có phần đơn giản đôi lúc là hóm hỉnh của thế giới trẻ thơ về ngày đầu tiên con người ta cất tiếng khóc chào đời, lúc vấp ngã trong cuộc sống đến khi chết đi, khiến người lớn phải sống chậm lại để mà suy ngẫm. Trẻ con là một phương thuốc diệu kỳ chữa lành mọi vết thương, dù đó có là nỗi mất mát nào đi chăng nữa, chỉ với sự quan tâm yêu thương thật tình của trẻ nhỏ cũng làm cho lòng người trở nên ấm áp, vết thương lòng mau phai.
Các em thiếu nhi khi tiếp cận tác phẩm này sẽ bắt gặp hình ảnh của chính mình với nhiều nhân vật đặc trưng mang tính cách trẻ thơ: gan dạ như Toàn, nghịch ngợm như cu Tí, mít ướt như Hằng, ngây thơ giữ lời hứa như Dũng… Nhưng tất cả đều có chung một điểm là trẻ con trong từng suy nghĩ, trẻ con trong từng câu nói.
Tác giả Nguyễn Ngọc Thuần chỉ người lớn cách làm bạn với con, trả lời cho con trẻ những câu hỏi khó diễn đạt thành lời một cách nhân văn, ý nhị và tuyệt vời với bản thân chúng nhất. Ba mẹ, người lớn xung quanh con trẻ như là một người thầy, một vị cứu tinh trong những chuyện lớn lao hoặc cả trong những chuyện cỏn con nữa. Chúng ta mong mình sẽ làm bạn được với con như bố mẹ của Dũng hay chú Hùng trong câu chuyện. Họ đã góp phần làm cho tuổi thơ của Dũng đẹp đẽ, nên thơ và nhiệm màu.
Ngay từ tựa của tác phẩm chúng ta cũng đã thấy ngay dụng ý của tác giả: “vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ” nghĩa là chúng ta hãy khép đôi mi lại và mở rộng tâm hồn của mình ra, mở lòng với mọi vật xung quanh, mở lòng với mọi người, để cùng nhau lắng nghe và tận hưởng những âm thanh sống động của cuộc đời, chỉ như thế ta mới thêm yêu người và yêu đời.
Câu nói mà tôi khá yêu thích trong cuốn sách là“ Người sống là một âm thanh nên khi sống, người ta sẽ gây nên tiếng vang bằng chính cuộc sống của mình”. Tôi thiết nghĩ đây là một câu nói khiến cho người lớn chúng ta phải suy tư, ngẫm xem mình nên sống trầm lắng bình ổn hay tạo ra tiếng vang như cơn địa chấn khắc họa dấu ấn sâu đậm trong lòng mọi người, hoặc tạo ra những âm thanh nhẹ nhàng, trong trẻo vui tươi mang lại hạnh phúc cho những người quanh ta.
Thật đúng như Tiến sĩ văn chương Nguyễn Thị Minh Thái nhận xét: “ vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ đã thật sự là một cú đúp ngoạn mục về văn chương: mỗi truyện ngắn nho nhỏ trong đó đã là một truyện tặng cho bạn đọc trẻ thơ, lại vừa là một truyện dành cho người lớn. Bởi chúng nhiều tầng nghĩa, giàu chất thơ, và có lẽ, bởi cả tác phẩm chính là kết quả cái nhìn độc đáo của một chủ thể thi sĩ viết văn xuôi…”
Bằng tất cả cái hay cái đẹp chứa đựng trong tác phẩm nên Thư viện tỉnh Đồng Nai xin trân trọng giới thiệu tới bạn đọc cuốn sách vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ của nhà văn Nguyễn Ngọc Thuần.
Dung Nguyễn T.T