Mặc dù đã quay trở lại với công việc quen thuộc hàng ngày, nhưng ấn tượng về “Hội thi Vẽ tranh và Kể chuyện theo sách” tỉnh Đồng Nai năm 2023 vẫn còn in đậm trong tâm trí tôi - là một thành viên trong Ban tổ chức.
Như một điểm hẹn thân quen, cứ vào dịp hè hàng năm, tại hội trường của Thư viện tỉnh Đồng Nai lại diễn ra Hội thi “Vẽ tranh và Kể chuyện theo sách” dành cho các bạn thanh, thiếu niên và nhi đồng trên địa bàn tỉnh Đồng Nai. Hội thi năm 2023 đã khép lại, theo đánh giá chủ quan của tôi, Hội thi tổ chức khá thành công, không phải ở kết quả và trao giải thưởng, mà nó mang lại rất nhiều ý nghĩa, bài học bổ ích thông qua từng nội dung của Hội thi.
Bài học và ý nghĩa đầu tiên được rút ra từ tên gọi của Hội thi: “Vẽ tranh và Kể chuyện theo sách”, Hội thi là sự kết hợp các hoạt động vừa “kể chuyện” và cả “vẽ tranh”, nhưng đó phải là những câu chuyện hay, hình ảnh đẹp và có ý nghĩa, được rút ra từ sách, báo. Không chỉ vậy, mỗi nội dung thi lại có chủ đề riêng của nó. Chủ đề vẽ tranh năm 2023 “Thiếu nhi Đồng Nai làm nghìn việc tốt”, Kỷ niệm 60 năm (1963-2023) Đoàn - Đội phát động phong trào “Nghìn việc tốt”. Chủ đề kể chuyện “Sách - Thắp sáng ước mơ tuổi thơ”. Như vậy, các em muốn vẽ được bức tranh đẹp, có giá trị về nội dung và mỹ thuật cao, hay kể được những câu chuyện hay, ý nghĩa và theo đúng chủ đề, thì yêu cầu phải đọc nhiều sách, báo, thông qua các hoạt động “Đọc” để sáng tác những hình ảnh, lựa chọn câu chuyện kể phù hợp. Một điều đáng chú ý trong khi kể chuyện đó là, để truyền tải hết được nội dung, ý nghĩa của câu chuyện một cách sinh động, hấp dẫn, đòi hỏi thí sinh phải biết kết hợp khéo léo kể chuyện với minh họa, sân khấu hóa. Như vậy, để hoàn thành tốt bài thi kể chuyện, thí sinh phải có năng khiếu, sự sáng tạo, có đầu tư, luyện tập công phu. Không chỉ vậy, để tham gia các nội dung thi, mỗi đơn vị huyện, thành phố phải thành lập một đội tuyển. Đan xen với nội dung thi kể chuyện và vẽ tranh là sinh hoạt hoạt náo, giao lưu năng khiếu, văn nghệ; đố vui tìm hiểu kiến thức. Không chỉ dành cho các thí sinh trực tiếp thi, mà cả các cổ động viên cũng được tham gia. Có thể nói, đây là Hội thi đa sắc màu về hình thức, nội dung, thể loại; là sân chơi trí tuệ, mang tính tập thể cao. Thông qua hội thi, Thư viện tỉnh muốn tạo ra nhiều sân vui chơi, giải trí thiết thực, đầy bổ ích và lý thú cho các bạn trẻ, sau một năm học vất vả. Không chỉ hướng tới phát triển toàn diện về Văn - Thể - Mỹ, mà còn khuyến khích, tạo nhu cầu hứng thú đọc sách cho các em, phát triển phong trào đọc sách trong cộng đồng, xây dựng một xã hội học tập. Từ đó khơi dậy và phát huy những tiềm năng, năng khiếu bản thân của mỗi học sinh, giúp các em phát triển toàn diện cả về thể chất, trí tuệ và nhân cách; có tinh thần xung kích, tình nguyện, khả năng sáng tạo, để các em rèn luyện, cống hiến và trưởng thành. Đồng thời góp phần đưa thanh thiếu nhi tránh xa những trò chơi bạo lực, game online, các tệ nạn xã hội… trong những ngày nghỉ hè.
Bài học, ý nghĩa tiếp theo được rút ra từ “Quy mô”, “Đối tượng tham gia” và “Yêu cầu” của Hội thi. Hội thi không chỉ gói gọn trong phạm vi cấp tỉnh, mà được triển khai, phát động và tổ chức trên tất cả các địa bàn dân cư tỉnh Đồng Nai; được chia thành nhiều vòng loại khác nhau: Hội thi cấp cơ sở, huyện thị, thành phố, cấp tỉnh, tới khu vực Miền Đông Nam Bộ và Cực Nam Trung Bộ. Chính vì lẽ đó, Hội thi đã làm được một điều kỳ diệu nhất là Hội tụ và kết nối được rất nhiều các em thanh thiếu niên và nhi đồng đến từ nhiều địa phương khác nhau trong và ngoài tỉnh, từ những vùng miền núi xa sôi, khó khăn, có cả các bạn thí sinh là người dân tộc cùng tham gia hoạt động này. Hội thi đã trở thành một hoạt động Văn hóa – Giáo dục truyền thống không chỉ riêng của ngành Thư viện Đồng Nai mà trên phạm vị toàn quốc, được duy trì tổ chức hàng năm vào mỗi dịp nghỉ hè dành cho các bạn trẻ, đặc biệt là các em ở lứa tuổi thanh, thiếu niên và nhi đồng. Hội thi đã trở thành sân chơi lành mạnh, bổ ích và thiết thực; là nơi giao lưu, học hỏi kiến thức, trao đổi kinh nghiệm và là nơi để các em thiếu nhi thể hiện hết mình tài năng, năng khiếu bản thân, nơi tỏa sáng những ước mơ và đã để lại nhiều ấn tượng tốt đẹp cho tất cả mọi người, đặc biệt là Ban tổ chức.
Để lại nhiều ấn tượng nhất có lẽ ở nội dung thi “Kể chuyện theo sách”. Tại phần thi giới thiệu về đội tuyển, mọi người không chỉ được nghe, được trải nghiệm những bài học ý nghĩa thông qua mỗi câu chuyện kể. Biết được các hoạt động của các em thiếu nhi đã tham ra và công hiến tại địa phương mình như thế nào, mà còn có dịp tìm hiểu về lịch sử, khám phá thiên nhiên, con người của mỗi vùng miền, địa phương khác nhau trên mảnh đất “Miền Đông gian lao mà anh dũng”. Đúng với tên gọi của nó, chủ đề: “Sách – Thắp sáng ước mơ tuổi thơ”, các em đã lựa chọn, mang đến hội thi những câu chuyện giáo dục đạo đức, ngợi ca về lòng hiếu thảo, gương chăm ngoan, vượt khó; tình yêu quê hương, đất nước; tấm gương các anh hùng trong lịch sử rất sinh động, ý nghĩa. Ngoài giọng kể chuyện hay, truyền cảm, mỗi thí sinh còn chọn cho mình những cách minh họa, trang phục, sân khấu hóa khác nhau để tạo thêm sức hấp dẫn, sinh động cho câu chuyện và truyền tải hết những bài học, thông điệp ý nghĩa của câu chuyện. Đặc biệt, sôi nổi và hào hứng nhất ở phần giao lưu năng khiếu, những trò chơi đố vui, văn nghệ dành cho khán giả. Mặc dù hội trường Thư viện tỉnh Đồng Nai có vẻ chật trội hơn, nhưng đổi lại nó tạo cho mọi người sự thân quen, gần gũi. Những màn trình diễn tài năng, những câu nói dí dỏm, tự tin và bản lĩnh của các em tạo ra một sân chơi tập thể, gắn bó, đoàn kết, mang tính trí tuệ, cuốn hút không chỉ người xem, mà cả Ban giám khảo.
Hội thi đã kết thúc. Mỗi thí sinh đều nhận được giải thưởng, có những đội thi đạt giải thưởng cao, vẫn biết rằng đâu đó có những đội không khỏi sự tiếc nuối. Riêng tôi, có thể khẳng định rằng: Tất cả các em đến với “Hội thi Vẽ tranh và Kể chuyện theo sách” tỉnh Đồng Nai năm 2023 là “Người chiến thắng”, bởi các em đã nỗ lực hết mình, để trở thành những thí sinh xuất sắc nhất được lựa chọn, vinh dự có mặt tại Hội thi hôm nay. “Chiến thắng” còn ở chỗ: Thư viện đã tạo sân chơi, các em có dịp tự tin thể hiện hết mình, được vui chơi giải trí, thỏa mãn niềm đam mê và được tỏa sáng. Các em đang giữ lửa tình yêu cho sách, biết tiếp thu những cái hay, cái đẹp qua từng trang sách, bổ sung kiến thức cho bản thân, nuôi dưỡng ước mơ tương lai. Các em là những bông hoa với đủ sắc màu rực rỡ đã cùng nhau thi đua khoe sắc và tỏa hương thơm, tạo ra một “Lễ hội văn hóa” không chỉ cho riêng mình, mà cả cộng đồng và xã hội. Hội thi đã khép lại nhưng ấn tượng đẹp về Người kể chuyện và vẽ tranh cùng những trang sách vẫn còn mãi và đã làm ấm lòng những người làm công tác thư viện chúng tôi.
Tất cả những thành công của các em và Hội thi là thể hiện sự phối hợp chặt chẽ giữa ngành Văn hóa và ngành Giáo dục; là sự chủ động của Thư viện tỉnh Đồng Nai; cùng hưởng ứng của Ban chỉ đạo hè, Hội Đoàn - Đội các cấp, cả gia đình, phụ huynh, đặc biệt sự tham gia hết mình, sôi nổi của các em học sinh. Đây còn thể hiện trách nhiệm, sự quan tâm của các cấp, các ngành, địa phương đối với thế hệ trẻ - Chủ nhân tương lai của đất nước. Hoạt động của thư viện đã góp phần cùng với gia đình, địa phương quản lý, giáo dục thanh thiếu nhi trong những dịp hè; hướng các em đến với những hoạt động vui chơi lành mạnh, bổ ích, làm chuyển biến về nhận thức, nhân cách, về lý tưởng sống và trách nhiệm của thế hệ trẻ với giá giá trị truyền thống của dân tộc, tình yêu quê hương đất nước, tình cảm gia đình, tính nhân văn cao cả; đặc biệt nuôi dưỡng những ước mơ tuổi thơ./.
H.Hồng