Ngày 6-1-1946 đã đi vào lịch sử dân tộc với sự ra đời của Quốc hội và cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên của đất nước. Phát huy truyền thống, Quốc hội Việt Nam tiếp tục tinh thần đổi mới, sáng tạo, hành động, nâng cao chất lượng hoạt động. Năm nay nhân dịp kỷ niệm 75 năm Ngày Tổng tuyển cử Quốc hội khóa đầu tiên của nước Việt Nam. Thư viện tỉnh Đồng Nai xin trận trọng giới thiệu đến quý bạn đọc bài viết như sau:
Sự ra đời của Quốc hội và cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên của đất nước gắn liền với những bước ngoặt lịch sử vĩ đại của dân tộc ta. Sau khi nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ra đời, cùng với việc bảo vệ nền độc lập, tự do cho dân tộc, một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu là cũng cố và tăng cường chính quyền. Ngày 6-1-1946 đã đánh dấu một sự kiện quan trọng trong lịch sử nước nhà khi lần đầu tiên người dân Việt Nam thông qua lá phiếu của mình được quyền trực tiếp lựa chọn các đại biểu đủ đức, đủ tài gánh vác công việc trọng đại của đất nước.
Cách mạng Tháng Tám thành công, ngày 2/9/1945, tại quảng trường Ba Ðình (Hà Nội), thay mặt Chính phủ lâm thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Ðộc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Tại phiên họp đầu tiên của Chính phủ lâm thời, ngày 3-9-1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh “đề nghị Chính phủ tổ chức càng sớm càng hay cuộc tổng tuyển cử với chế độ phổ thông đầu phiếu. Tất cả công dân trai gái mười tám tuổi đều có quyền ứng cử và bầu cử, không phân biệt giàu, nghèo, tôn giáo, dòng giống…”.
Ngày 8-9-1945, Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ban hành sắc lệnh tổng tuyển cử trong cả nước vào ngày 23-12-1945 (sau dời đến ngày 6-1-1946 cho công việc chuẩn bị được chu đáo). Bản sắc lệnh vạch rõ: mọi công dân Việt Nam, không kể già trẻ, gái trai, từ 18 tuổi trở lên, đều có quyền bầu cử và ứng cử. Quốc dân Đại hội do nhân dân tự nguyện bầu ra là cơ quan quyền lực tối cao của Nhà nước Cách mạng, thay mặt nhân dân định ra Hiến pháp. Cuộc bầu cử được tiến hành dân chủ, tự nguyện và bỏ phiếu kín.
Ngày 6-1-1946 cuộc tổng tuyển cử bầu Quốc hội đầu tiên đã diễn ra trên khắp mọi miền đất nước. Cuộc bầu cử diễn ra trong một hoàn cảnh chính trị rất phức tạp. Ở miền Bắc, bọn phản động trong Việt Nam Quốc dân Đảng và Việt Nam Cách mạng Đồng minh Hội ỷ thế quân tưởng với mưu toan cướp chính quyền cách mạng đã hoành hành dữ dội tuyên truyền nói xấu chính phủ lâm thời, phá hoại tuyển cử và gây ra nhiều vụ cướp của, giết người rất dã man. Tại Hà Nội, chúng dùng súng đe dọa đồng bào ta ở Ngũ Xá không cho đặt hòm phiếu, cấm nhân dân treo cờ.
Ở Nam Bộ và Nam Trung Bộ, cuộc bầu cử được tiến hành trong khói lửa của chiến tranh. Giặc Pháp cho máy bay oanh tạc, mở những cuộc hành quân càn quét, tung tay sai đi phá hoại bầu cử. Chỉ tính riêng những người làm công tác vận động bầu cử đã có hơn 40 cán bộ hy sinh anh dũng. Cuộc tổng tuyển cử đầu tiên ở nước ta mang tính chất một cuộc đấu tranh giai cấp và đấu tranh dân tộc gay go quyết liệt. Với lòng yêu nước nồng nàn, với ý chí quyết tâm xây dựng và bảo vệ Nhà nước dân chủ cộng hòa, toàn thể nhân dân ta từ Bắc chí Nam, bất chấp sự nguy hiểm, cản ngăn của quân giặc đã đưa cuộc Tổng tuyển cử tới thắng lợi.
Từ sáng sớm ngày 6 tháng 1, nhân dân Thủ đô Hà Nội với nét mặt hân hoan, áo quần tươi sắc đã nô nức đi bỏ phiếu. Đồng bào Ngũ Xá bị giặc ngăn cản đã kéo sang khu khác gần đó để bỏ phiếu. Nhân dân Hà Nội rất phấn khởi khi nghe Hồ Chủ Tịch ứng cử ở Thủ đô. 118 vị đại biểu cho các tầng lớp ở thành Hoàng Diệu (tức Hà Nội) đã gửi thư “Đề nghị Cụ Hồ Chí Minh không phải ứng cử trong cuộc tổng tuyển cử này và suy tôn Cụ là chủ tịch vĩnh viễn của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa”. Hồ Chủ Tịch đã gửi lời cảm tạ và nói: “Tôi là một công dân của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa nên không thể vượt qua thể lệ tổng tuyển cử đã định”. Người đã cùng với các vị trong chính phủ cùng đi bỏ phiếu với nhân dân ra sở khu phố.
Hơn 90% tổng cử tri cả nước đã đi bỏ phiếu, 333 đại biểu ứng cử; trong đó Chủ tịch Hồ chí Minh trúng cử với hơn 98% phiếu bầu. Như vậy lần đầu tiên trong lịch sử Việt Nam, xã hội dân chủ, tiến bộ, thực sự do dân, vì dân, của dân đã ra đời. Thắng lợi này là một đòn đánh mạnh vào âm mưu lật đổ chính quyền cách mạng của bọn đế quốc phản động. Mỗi lá phiếu của người dân thực sự có sức mạnh như một viên đạn bắn vào kẻ thù. Quốc hội đã lập chính phủ chính thức do Cụ Hồ Chí Minh là Chủ tịch, soạn thảo và thông qua Hiến pháp. Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được xác lập trên thực tế có đủ các tổ chức lập pháp, hành pháp và tư pháp.
Cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên ở nước ta thực sự là một cuộc động viên chính trị rộng lớn và sâu sắc. Nó biểu dương sức mạnh của khối đoàn kết toàn dân và ý chí quyết tâm làm chủ đất nước của nhân dân ta, đã tạo ra cơ sở pháp lý cho cuộc đấu tranh chính trị và ngoại giao của chính phủ ta, đồng thời góp phần làm cho uy tín của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được nâng cao trên trường quốc tế.
Hưởng ứng lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh, cuộc Tổng tuyển cử ngày 6-1 đã thực sự trở thành ngày hội của mọi người dân, với hơn 90% cử tri tham gia bầu cử. Sau 75 năm, bài học quý giá của tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về Quốc hội và bầu cử Quốc hội vẫn còn nguyên giá trị. Hiện nay, với tinh thần và khí thế mới, chúng ta tin rằng, ngày 22 tháng 5 tới, mỗi cử tri sẽ phát huy quyền và trách nhiệm của mình, hăng hái đi bầu cử để lựa chọn những người thực sự xứng đáng tham gia Quốc hội và HĐND các cấp. Qua đó, Quốc hội các khóa tiếp theo và Quốc hội các khóa tới không ngừng lớn mạnh, đáp ứng những yêu cầu của đất nước, đáp ứng sự tin tưởng của cử tri.
Thắng lợi của cuộc Tổng tuyển cử đánh dấu bước trưởng thành của Nhà nước cách mạng Việt Nam, mở ra một thời kỳ mới, thời kỳ đất nước ta có một Quốc hội, một Chính phủ thống nhất, một bản Hiến pháp tiến bộ và một hệ thống chính quyền hoàn toàn đầy đủ danh nghĩa về mặt pháp lý để đại diện cho nhân dân Việt Nam về đối nội, đối ngoại. Cuộc bầu cử là căn cứ để khẳng định Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa có tính chất hợp pháp, dân chủ - nhà nước của dân, do dân và vì dân, được quốc dân giao phó trọng trách điều hành đất nước, tổ chức toàn dân kháng chiến kiến quốc, giải quyết mọi quan hệ của Việt Nam trên trường quốc tế. Thắng lợi của cuộc Tổng tuyển cử đã khẳng định niềm tin tuyệt đối của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh vào tinh thần yêu nước của nhân dân ta. Đồng thời, đó cũng là sự biểu thị khát vọng dân chủ của nhân dân và sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân.
Nhân kỷ niệm 75 năm ngày Tổng tuyển cử đầu tiên bầu ra Quốc hội Việt Nam và đầu năm mới 2021 cũng là dịp để chúng ta ôn lại, tự hào về những thành tựu của Quốc hội đã đạt được trong những chặng đường vừa qua, đồng thời xác định rõ hơn những việc cần làm trong năm mới. Chúng ta tin tưởng rằng, với truyền thống và kinh nghiệm tích lũy qua 75 năm, ý thức được trách nhiệm và tiền đồ của đất nước, với phương châm đoàn kết, sáng tạo, hành động vì lợi ích của nhân dân, nhất định Quốc hội nước ta sẽ tiếp tục phát huy truyền thống vẻ vang, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, xứng đáng với sự tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân.
Mai Mai